Jak podała Katolicka Agencja Informacyjna, Polacy zrzeszeni w największej organizacji polonijnej pod nazwą Zwiążek Polaków na Litwie (ZPL) dołączyli do grupy organizacji oraz społecznego komitetu, któreg aktywnie protestują przeciwko planom usunięcia pomnika ks. Piotra Skargi z placu św. Marii Magdaleny w Krakowie. To kolejna organizacja zabierająca głos w sprawie kontrowersyjnych planów zmian w obrębie krakowskiego Starego Miasta, po tym jak z protestami wystąpiły: Ruch Narodowy, Młodzież Wszechpolska, Wspólnota Miłosierdzia Bożego, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej i Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi.
Pomnik wybitnego jezuity, Sługi Bożego ks. Piotra Skargi został postawiony naprzeciwko kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła 2001 r. W bieżącym roku magistrat krakowski postanowił przeprowadzić rewitalizację placu: w miejscu pomnika zaplanowano posadzenie pojedynczego drzewa z trawnikiem wokół, a pomnik kaznodziei postanowiono przenieść na teren pobliskiego Collegium Broscianum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Społeczne protesty przeciwko planom władz Krakowa
Początkowo władze unikały odpowiedzi na pytania mieszkańców o plac, ale sprawę ujawniły w listopadzie 2021 r. lokalne media. Niedługo później, w wywiadzie prasowym prezydent Krakowa Jacek Majchrowski przyznał, iż istnieje projekt zabrania pomnika ks. Piotra Skargi z Traktu Królewskiego w Krakowie i że sam popiera tę koncepcję. Podparł się również opinią autora pomnika prof. Czesława Dźwigaja, który miał nie protestować wobec takiej koncpecji.
Dotychczas najgłośniejsze działania podjęło w tej sprawie krakowskie Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi. Mowa o petycji „Skarga zostaje!”, którą podpisało dotąd 13 tys. osób. Jak deklarują jej inicjatorzy, wszystkie podpisane apele mają zostać złożone w magistracie. Niezależnie od działań Stowarzyszenia, na początku lutego 2022 r. uformował się Społeczny Komitet Obrony Pomnika Ks. Piotra Skargi. Jego przewodniczącym został Dariusz Walusiak. Komitet skupia ok. 100 osobistości ze świata nauki, kultury i mediów, które solidarnie nie zgadzają się na zabranie pomnika ks. Piotra Skargi z jego obecnego miejsca.
Teraz grono protestujących poszerzyło się o największą organizację polonijną na Litwie. „Zarząd Główny Związku Polaków na Litwie jest zaniepokojony z powodu planów usunięcia pomnika księdza Piotra Skargi z placu św. Marii Magdaleny w Krakowie. Pomnik ks. Piotra Skargi, zlokalizowany naprzeciw kościoła pw. św. Piotra i św. Pawła, miejsca Jego pochówku w panteonie narodowym, w którym spoczywają najwybitniejsi twórcy narodowej sztuki, kultury i nauki, i zarazem na Drodze Królewskiej, w sposób niezwykle symboliczny przypomina tę wielką postać. Usunięcie pomnika mogłoby oznaczać odwrócenie się od staropolskiej kultury i tradycji, których Kraków jest strażnikiem” – czytamy w apelu z 4 lutego 2022 r., który podpisał Waldemar Tomaszewski, prezes Związku Polaków na Litwie.
Postać księdza Piotra Skargi w historii Polski
Ks. Piotr Skarga (1536-1612) jest postacią szczególnie zasłużoną dla historii Wilna: był on pierwszym rektorem założonego w tym mieście przez króla Stefana Batorego Uniwersytetu. Działający do dziś Uniwersytet Wileński wykształcił w ciągu wieków wiele wybitnych postaci, zasłużonych dla nauki i kultury polskiej, żeby choćby wymienić największego polskiego poetę Adama Mickiewicza. Od 2014 roku osoba Piotra Skargi jest także rozpatrywana jako kandydatura do wyniesienia na ołtarze. O tym, czy ksiądz Piotr Skarga zostanie ogłoszony błogosławionym, ma zdecydować Stolica Apostolska, do której trafił komplet dokumentów w tej sprawie.
Z wszystkich tych względów propozycja usunięcia pomnika budzi, jak czytamy: „oburzenie Polaków na Litwie” i jest traktowana „jako próba skasowania z pamięci historycznej postaci pierwszego rektora założonej przez króla Stefana Batorego Akademii Wileńskiej – dzisiejszego Uniwersytetu Wileńskiego”.
Postać ks. Skargi jest dla Polaków na Litwie także symbolem łączności dwóch stolic i dwóch uniwersytetów. Przypominają w swoim liście: „W 1900 roku, kiedy na mocy testamentu królowej Jadwigi obchodzono 500-lecie odnowienia przez króla Jagiełłę Uniwersytetu Jagiellońskiego, mieszkańcy Wilna przekazali wydziałowi filozoficznemu tej uczelni berło z przedstawioną na nim postacią ks. Piotra Skargi. To berło jest przechowywane w Krakowie i do dnia dzisiejszego używane na Uniwersytecie Jagiellońskim”.
W tym roku, 2 lutego, przypadła kolejna rocznica urodzin kaznodziei, a 27 września, przypadnie 410. rocznica jego śmierci.
gie (KAI/l24.lt) / Wilno / własne